Śluza Augustów

Śluza Augustowska – Piąta śluza na Kanale Augustowskim. Znajduje się na terenie Augustowa w pobliżu drogi nr. 8. Wybudowana w latach 1825-1826 przez porucznika inżyniera Konstantego Jodkę. Została wysadzona w roku 1944 przez Armię III Rzeszy. Odbudowana w obecnej formie przez firmę Hydrotest w latach 1947-1948 wg nowego projektu z zastosowaniem metalowych wrót, kanałów obiegowych i mechanizmu otwierającego wrota poruszanego za pomocą korb. Położenie: 32,5 kilometr kanału, Różnica poziomów: 2,45 m, Długość: 46,8m, Szerokość: 6 m, Wrota: metalowe, Lata budowy: 1825-1826, Kierownik budowy: por. inż. Konstanty Jodko

PUSZCZA AUGUSTOWSKA

Puszcza Augustowska jest jednym z największych kompleksów leśnych Polski, a wraz z puszczami Litwy i Białorusi bezpośrednio z nią sąsiadującymi, stanowi jeden z największych zwartych kompleksów Europy. Powierzchnia Puszczy Augustowskiej wynosi ponad 1100 km2, w części polskiej. Polany puszczańskie zajmują enklawy wiejskie takie, jak: Balinka, Sajenek, i osady leśne, np. Hanus. Daje też pracę dla wielu tysięcy ludzi. Pracują tu naukowcy, leśnicy, drwale, pilarze, zbieracze runa leśnego. Napotkać tu można liczne jeziora, miejscami także podmokłe łąki i torfowiska. Puszcza i Jeziora Augustowskie wraz z doliną Rospudy stanowią obszary chronionego krajobrazu. Warto wymienić Rezerwaty chronione, Kozi Rynek, Kalejty, Glinki, Kuriańskie Bagno, Starożyn, Mały Borek, Perkuć, Stara Ruda, Brzozowy Grąd, Tobolinka, Kukle, Łempis, Pomorze, Głuszcowe Bagno, Żegarskie Bagno, Dolina Rospudy, Czarna Hańcza, Wiłkokuk, Ostoja Bobrów Marycha, Cmentarzysko Jaćwingów, Bobruczek, Jezioro Hańcza i inne.

To tutejsze płuca, ponieważ Puszcza wchłania wilgoć i produkuje tlen. Bardzo duża część obszaru Puszczy Augustowskiej, ma cechy terenu bezodpływowego. Główną rzeką zlewni Niemna, obejmującej większą część obszaru puszczy (około 60%), jest Czarna Hańcza z dopływami: Marychą i Wołkuszanką. Zlewnia Wisły obejmuje mniejszą (około 40%) część Puszczy. Wody spływają do Wisły przez Biebrzę, a dalej Narew. Najważniejszymi rzekami tej części są: Lebiedzianka, uchodząca bezpośrednio do Biebrzy, a następnie Blizna i Rospuda łączące się z Biebrzą za pośrednictwem Netty. Zlewnię Wisły i Niemna łączy Kanał Augustowski. Do większych jezior puszczańskich należą : Wigry - 21,87 km2, Sajno - 5,25 km2, Białe Augustowskie - 4,85 km2, Serwy - 4,60 km2, Necko - 4,11 km2, Pomorze - 2,97 km2, Studzieniczne - 2,50 km2, Kolno - 2,75 km2, Blizno - 2,41 km2, Pierty - 2,38 km2.

Roślinność Puszczy Augustowskiej, charakterystyczna dla północno-wschodniej Europy, odznacza się dominowaniem mszystych lasów iglastych sosnowo-świerkowych i obecnością dużych powierzchni torfowisk. Stwierdzono tu około 1000 gatunków roślin naczyniowych, od borealnych i właściwych florze arktycznej, aż do gatunków związanych ze strefą śródziemnomorską. Można chociażby wspomnieć o roślinach takich, jak: „Gruszyczka okrągłolistna, Bobrek trójlistkowy, Aldrowanda pęchęrzykowata, czy Grzybień północny”.

Na terenie Puszczy Augustowskiej stwierdzono dotychczas występowanie ponad dwóch tysięcy gatunków zwierząt. Najliczniej reprezentowany i obfity jest świat owadów. Świat ssaków jest reprezentowany przez jeleniowate (jeleń szlachetny, łoś, sarna), drapieżniki takiej jak: wilk (populacja wilka licy około 70 osobników, zjadając padlinę zmniejszają możliwość wybuchu epizocji i poprawiają stan zdrowotny populacji), dzik, jenot, ryś (ok. 18 osobników, jest to gatunek mocno zagrożony i od roku 1993 wraz z wilkiem podlega ochronie na mocy rozporządzenia wojewody suwalskiego, a od 1995 roku ryś objęty jest na obszarze całego kraju ochroną gatunkową), borsuk, wydra, norka, łasica, kuna oraz tchórz. Mniejsze zwierzęta zamieszkujące Puszczę Augustowską to zające bielak i szarak, a także gryzonie - bóbr, piżmak, szczur, nornik i badylarka, a także inne. W Puszczy Augustowskiej występuje 119 gatunków ptaków, a gnieździ sie 72 (m.in. bociana czarnego, żurawia,orła bielika, trzmielojada, orlika krzykliwego, puchacza, myszołowa, jastrzębia, krogulca, kobuza, zaobserwowano także orła przedniego).

Prowadzone ostatnio badania dendrologiczne stwierdziły, że najstarsze sosny w Puszczy Augustowskiej mają około 200 lat (rezerwat ). Natomiast najstarsze drzewo na tym terenie to dąb szupułkowy liczący około 360 lat, obwodzie 672 cm i 22 m wysokości rosnący w Nadleśnictwie Pomorze, leśnictwie Giby oddz. 437n. Do wielkich drzew w Puszczy zalicza się także wiąz pospolity o obwodzie 441 cm i wysokości około 30 m rosnący przy zabudowaniach, 3 km od drogi Augustów – Uroczysko Brzozowy Grąd w Gminie Augustów. Sosna o obwodzie 390cm i wysokości 30 m w Nadleśnictwie Augustów, leśnictwie Kolnica oddz. 116j.

KANAŁ AUGUSTOWSKI – „Dzieło ludzkie – przecinające przepiękną krainę”.

TROCHĘ HISTORII

Powodem budowy tej drogi wodnej były pruskie restrykcje gospodarcze uniemożliwiające spławianie polskich towarów Wisłą do Gdańska. W 1823 r. restrykcje spowodowały wojnę celną pomiędzy Prusami, a stroną polsko-rosyjską zakończoną pomyślnie dla Królestwa dopiero w 1825 r. Prace budowlane rozpoczęto w 1825 r. Około 1839 roku zakończono budowę Kanału. Przy budowie pracowało w okresach najintensywniejszych prac 6-7 tysięcy osób. Byli to ludzie różnych narodowości oraz okoliczni chłopi. To piękny przykład. Ludzie potrafią się więc zjednoczyć i pomimo różnic kulturowych, narodowościowych zmierzać do wspólnego celu.

Kanał pięknie wkomponował się w naturalny krajobraz i wraz z nim tworzy niezapomniane naturalne obrazy.

POŁOŻENIE

Kanał Augustowski łączy Biebrzę z Niemnem. Wykorzystane zostały jeziora augustowskie oraz doliny dwóch rzek – Netty i Czarnej Hańczy. Łączna długość Kanału wynosi 102 km z czego 80 km na terytorium Polski, 18 na terytorium Białorusi, a 3,4 km stanowi odcinek graniczny. Kanał ma 18 śluz, z czego w Polsce jest 14 śluz. Umożliwiają one pokonanie różnicy poziomów wynoszącej 54,04 m. Na szlaku Kanału Augustowskiego znajduje się 12 jezior: „Mikaszówek, Mikaszewo, Krzywe, Paniewo, Orle, Gorczyckie, Serwy, Studzieniczne, Białe, Necko, Rospuda i Sajno”. Szlak wodny Kanału tworzy: 45 km sztucznych przekopów, 35 km uregulowanych koryt rzecznych i 22 km jezior. Większa część trasy wodnej jest zatopiona w wielkim kompleksie leśnym zwanym Puszczą Augustowską. Jego część składająca się z ponad 1100 km kwadratowych znajduje się w Polsce i około 500 km kwadratowych znajduje się na Białorusi. Puszcza Augustowska jest jednym z największych kompleksów leśnych Polski, a wraz z Puszczami Litwy i Białorusi bezpośrednio z nią sąsiadującymi, stanowi jeden z największych zwartych kompleksów leśnych Europy.

http://www.lgd-rospuda.pl/

Są tu sarny, jelenie, łosie, zające, wilki, rysie, lisy, borsuki, jenoty, kuny, bobry. Ogółem mieszka tu 46 gatunków ssaków. Bogaty jest też świat wodnych, leśnych i łąkowych ptaków. Takich, jak: „orły bieliki, orliki krzykliwe, rzadkie orliki grubodziobe, błotniaki, myszołowy, kruki, kanie rude, czaple, żurawie, kormorany, czarne bociany, głuszce; nie sposób wymienić całego bogactwa ponad dwustu gatunków. Ostatnio trwają prace nad odtworzeniem w Puszczy Augustowskiej populacji orła przedniego, w czym prym wiedzie Nadleśnictwo Rajgród. Wypuszczonemu orłowi nadano  imię "Grom". Niestety Grom nie przeżył po zderzeniu z linią elektryczną. W strefie przylegającej do Kanału grupują się rezerwaty krajobrazowe, florystyczne i ornitologiczne: Rezerwat Kalejty, Słynna dolina Rospudy ze swoimi rozlewiskami, czy też unikatowy Park Biebrzański. Zatem Kanał Augustowski, jako dzieło rąk ludzkich przecina wspaniały i piękny zakątek naszej ziemi i domu, który tętni życiem i oddaje chwałę swemu Stwórcy. Osoby pragnące nasycić swoje zmysły estetyczne mają tu więc swoje pole do popisu, a doceniający walory przyrodnicze znajdują tutaj swoje perły.